Gotowanie, pieczenie, smażenie, a także krojenie i tarcie mogą wpływać na ilość witamin w żywności. Jeśli się ?postarasz? to możesz nawet bogate w witaminy składniki zmienić w mało wartościowy posiłek. Dlatego warto zastanowić się w jakiej formie spożywać np. warzywa i owoce, aby z skorzystać z zawartych w nich witamin. Co niszczy witaminę C w żywności?
Witaminy, które są związkami organicznymi, podlegają procesowi utlenienia i rozpadu, co czyni je nietrwałymi. Ta cecha sprawia, że nie tylko ważne jest to, co jemy, ale równie istotny jest sposób, w jaki przygotowujemy nasze posiłki. Umiejętne obchodzenie się w kuchni z produktami spożywczymi, pozwoli nam smacznie zjeść posiłek, nie tracąc nic z jego walorów odżywczych. Przygotowując pożywienie warto pamiętać, że na rozpad witamin szczególnie duży wpływ ma temperatura, światło oraz dostęp powietrza. Im bardziej przetwarzamy żywność w procesie gotowania, tym więcej możemy stracić cennych składników. Gotowanie, krojenie, podgrzewanie czy nawet obieranie ze skórki świeżych owoców i warzyw, które są jednym z najlepszych źródeł witamin, może obniżyć ich walory odżywcze.
Witamina C ? pożyteczna i nietrwała
Jedną z najmniej trwałych jest witamina C, zwana także kwasem askorbinowym. Wspomaga gojenie się ran oraz korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i naczyń krwionośnych, obniżając wydatnie m.in. ryzyko pojawienia się choroby wieńcowej czy zmian nowotworowych. W tym drugim przypadku jest to efekt tego, że witamina C w ludzkim organizmie zmniejsza liczbę wolnych rodników. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C wynosi około 75 mg. Ludzki organizm nie jest w stanie jej sam wytworzyć, stąd ważne jest jej dostarczanie w odpowiednio zbilansowanej diecie. Jej podstawą powinny być warzywa i owoce. Bogatym źródłem kwasu askorbinowego jest papryka czerwona, ziemniaki, brokuły oraz szpinak i kapusta. Wśród owoców duża jego zawartością charakteryzuje się czarna porzeczka, truskawki oraz owoce cytrusowe, a zwłaszcza cytryna. Poziom zawartości witaminy C w owocach tego samego gatunku może także czasami przybierać różne wartości. Wpływ na to ma kraj pochodzenia oraz klimat, w jakim warzywa i owoce dojrzewają.
Co niszczy witaminę C w żywności?
Witamina C jest mało odporna na ciepło. Wraz ze wzrostem temperatury następuje jej przyspieszony rozkład. Dlatego z dużą rozwagą należy podchodzić do nadmiernego podgrzewania czy zbyt długiego smażenia produktów bogatych w witaminę C. Gotowanie warzyw może sprawić, że stracimy nawet ponad połowę zawartego w nich kwasu askorbinowego. Także praktyczne metody przechowywania żywności jak suszenie czy zamrażanie mogą obniżyć zawartość witaminy C w produktach poddanych tym zabiegom. Choć nic nie zastąpi spożywania warzyw i owoców bezpośrednio po zebraniu, to nie zawsze jest to możliwe. Nie wszystkie rodzaje warzyw nadają się do spożycia na surowo, a bogactwo przepisów kulinarnych sprawia, że często po obróbce termicznej warzywa dostarczają wielu niepowtarzalnych doznań smakowych. Dlatego jeśli istnieje taka możliwość warto przygotowując nasze posiłki pamiętać o mniej stratnym gotowaniu na parze czy wzbogaceniu naszej diety o wywary. Witamina C doskonale rozpuszcza się w wodzie, stąd gotowanie potraw, w których możemy wykorzystać wywar pozwala przechwycić witaminę C, która ?ucieka? z warzyw.
Dobre praktyki kuchenne, chroniące przed stratą witaminy C
Warzywa i owoce warto jak spożywać jak najszybciej, skracając do niezbędnego minimum czas ich przechowywania. To, co można, należy zjadać wraz ze skórką, która jest szczególnie bogata w witaminę C. Ponieważ witamina C rozpuszcza się łatwo w wodzie, należy unikać zbyt długiego leżakowania warzyw w wodzie, jak to czasem bywa choćby z ziemniakami. Warto zadbać także o to, aby do gotowania używać absolutnie niezbędnego minimum wody.
Równie istotny, co sposób przyrządzania posiłków jest sposób, w jaki robimy zakupy. Warto udać się do sklepu lub na targ z przygotowaną listą, która pozwoli nam uniknąć kupowania zbędnych ilości produktów. Jeśli jednak tak się już stanie, starajmy się przechowywać warzywa i owoce w zaciemnionych miejscach. Gdy zdecydujemy się na zamrożenie zapasów, unikajmy długiego procesu ich rozmrażania. Utlenianie się produktów przyspiesza rozpad witaminy C, dlatego wszelkiego rodzaju mrożonki wrzucajmy od razu na patelnię.
Łatwość rozpadu witaminy C uświadamia nam, że popularne powiedzenie ?owoce prosto z drzewa są najzdrowsze? ma w sobie wiele prawdy. I choć nie zawsze jest to możliwe, warto skrócić czas pomiędzy zbiorem czy zakupem warzyw i owoców a ich zjedzeniem. Mając to na uwadze, warto kupować lokalne produkty, których transport od producenta do sklepu jest krótszy niż w przypadku towarów importowanych.
Foto tytułowe: Freepik.com