Jęczmień na oku to problem, który objawia się jako bolesny, zaczerwieniony guzek na powiece. Choć najczęściej jest niegroźny, potrafi być bolesny, bardzo uciążliwy i estetycznie niepokojący. Czym jest jęczmień i jak dochodzi do jego powstania? Czy jest zaraźliwy? Jak sobie z nim poradzić?
Co to jest jęczmień na oku i czy jest zaraźliwy?
Jęczmień (łac. hordeolum) to ropne zapalenie gruczołu na brzegu powieki, najczęściej wywołane przez bakterie. Może występować na zewnętrznej części powieki (jęczmień zewnętrzny) lub głębiej – w gruczołach Meiboma, czyli strukturach, będących elementem układu łzowego (jęczmień wewnętrzny).
Najczęstszą przyczyną jęczmienia jest zakażenie bakterią Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty). Jęczmień może być zaraźliwy, zwłaszcza w przypadku osób o obniżonej odporności. Do zarażenia może dojść np. przy korzystaniu ze wspólnych ręczników, kosmetyków czy poduszek – dlatego ważna jest higiena.
Jakie są przyczyny jęczmienia oka?
Do rozwoju jęczmienia dochodzi, gdy bakterie przedostają się do mieszka włosowego rzęsy lub gruczołu łojowego w powiece. Czynniki sprzyjające to:
- Dotykanie oczu brudnymi rękami
- Noszenie starych lub zanieczyszczonych soczewek
- Używanie przeterminowanych lub zanieczyszczonych kosmetyków do oczu
- Osłabiona odporność lub choroby skóry (np. trądzik różowaty, łojotokowe zapalenie skóry)
- Przewlekłe zapalenie brzegów powiek
Objawy jęczmienia – jak go rozpoznać?
Jęczmień rozwija się dość szybko – pierwsze objawy pojawiają się już w ciągu 1–2 dni od infekcji. Pierwszymi objawami są zwykle bolesność, zaczerwienienie i obrzęk brzegu powieki. Można zauważyć mały guzek, który z czasem może wypełnić się ropną wydzieliną. Pojawia się uczucie pieczenia, a czasem też łzawienie i światłowstręt. W zaawansowanej fazie może dojść do pęknięcia jęczmienia i wypłynięcia z guzka ropy.
Leczenie jęczmienia na oku – co pomaga i jak długo trwa?
Leczenie jęczmienia oka zwykle trwa od kilku dni do około 1 tygodnia. W większości przypadków problem ustępuje samoistnie, ale można przyspieszyć gojenie:
Co pomaga:
- Ciepłe okłady (kilka razy dziennie po 10–15 minut) – ułatwiają odprowadzenie ropy
- Delikatny masaż powieki (koniecznie czystymi rękami!)
- Maści z antybiotykiem lub krople – przepisane przez lekarza (np. erytromycyna, gentamycyna)
- W razie potrzeby – leczenie doustne (antybiotyk), wdrażane zwykle, jeśli pojawi się obrzęk tkanek wokół oka
- W trudnych przypadkach konieczne bywa nacięcie i drenaż ropnia w gabinecie okulistycznym
Nie powinno się samodzielnie w domu próbować wyciskać jęczmienia! To nie przynosi żadnych korzyści, a jedynie zwiększa ryzyko powikłań, w tym rozsiewu zakażenia.
Kto diagnozuje jęczmień na oku?
Jęczmień diagnozuje zazwyczaj okulista lub lekarz rodzinny. W większości przypadków wystarczy dokładne badanie wzrokowe – oceniany jest wygląd powieki, lokalizacja zmiany i obecność ropnia. Zwykle nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych badań, chyba że jęczmień nawraca, jest bardzo nasilony lub nie reaguje na leczenie – wtedy można rozważyć wymaz z ropnia (w celu identyfikacji bakterii i wykonania antybiogramu). W przypadku podejrzenia osłabionej odporności wykonuje się też badania ogólne.
Jęczmień to najczęściej łagodna, ale dokuczliwa infekcja powieki wywołana przez bakterie. Leczenie zwykle nie jest trudne, ale ważne, by unikać samodzielnego wyciskania zmiany, ponieważ grozi to zaostrzeniem problemu. Aby mieć pewność, że nie mylimy jęczmienia z czymś poważniejszym najlepiej zgłosić się do lekarza rodzinnego.
Obrazek tytułowy: Freepik