Łuszczyca jest niezakaźną, przewlekłą chorobą skóry. Jej charakterystyczne, widoczne objawy to czerwone i różowe plamy pokryte łuską – suchymi blaszkami. Skłonności do łuszczycy są dziedziczne. Zachorować można na nią w każdym wieku. Współczesna medycyna osiągnęła wiele w leczeniu tej przewlekłej dermatozy. Jak powstają zmiany łuszczycowe? Czy łuszczycę można wyleczyć?
Jak są przyczyny łuszczycy?
Przyczyny zachorowań na łuszczycę do dziś nie są do końca poznane. Na pewno dużą rolę odgrywają geny: jeśli jeden z rodziców cierpi na łuszczycę, ryzyko tego schorzenia u dziecka wynosi ok. 14%. Jeśli oboje rodzice chorują, ryzyko wystąpienia objawów łuszczycy u dziecka rośnie nawet do 70%. Jednak stwierdza się też łuszczycę u osób, które nie mają w rodzinie potwierdzonych przypadków tej choroby (co nie oznacza oczywiście, że nie występowała ona w poprzednich pokoleniach i po prostu chorzy o tym nie wiedzą). Za czynniki ryzyka przyjmuje się także stres, zakażenia bakteryjne skóry, przyjmowanie niektórych leków (np. beta-blokerów), menopauzę, nadwagę, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, cukrzycę, reakcje alergiczne.
Mechanizm łuszczycy wiąże się z zakłóceniami procesów podziału komórek skóry, co z kolei powoduje stan zapalny i reakcję ze strony układu immunologicznego. Reakcja ta należy do grupy autoimmunologicznej, ponieważ występuje w odpowiedzi na nieprawidłowości w działaniu samego organizmu. W przypadku łuszczycy upośledzone są procesy niszczenia komórek autoreaktywnych oraz komórek uszkodzonych (zakłócony jest mechanizm apoptozy).
Górną warstwę skóry, czyli naskórek tworzą keratynocyty. Keratynocyty są komórkami wytwarzającymi białkową keratynę, której właściwości pełnią funkcje ochronne skóry. Powstają one w głębi naskórka i powoli migrują na jego powierzchnię, stopniowo dojrzewając i nabierając nowych właściwości. Ich uzupełnieniu towarzyszy charakterystyczne powstanie rogowej warstwy naskórka na samej powierzchni skóry. Normalnie droga keratynocytów z warstwy głębokiej na powierzchnię naskórka trwa ok. miesiąca. W łuszczycy proces ten jest przyśpieszony średnio do czterech dni. Skóra nie może pozbyć się tak szybko coraz nowszych martwych komórek. Rezultatem są widoczne plamy i łuski charakterystyczne dla łuszczycy.
Objawy łuszczycy
Charakterystyczne objawy łuszczycy to m.in.:
- plamy o różnum odcieniu czerwieni, pokryte suchymi blaszkami;
- odczucie ściągniętej skóry w dotkniętym łuszczycą obszarze;
- Silne, często bolesne uczucie swędzenia.
Zaczerwienienie i swędzenie towarzyszące powstawaniu blaszek łuszczycowych jest spowodowane reakcją autoimmunologiczną, która dotyczy nie tylko naskórka, ale także głębokich warstw skóry. W efekcie dochodzi do stanu zapalnego i obrzęku skóry właściwej, głównej, grubej warstwy skóry, w której znajdują się nerwy, naczynia krwionośne i limfatyczne.
Blaszka łuszczycowa może pojawić się w różnych miejscach. Często są to m.in.:
- łokcie i kolana,
- skóra owłosiona głowy,
- zgięcia i fałdy na skórze (wewnętrzna powierzchnia stawu łokciowego i kolanowego, pachwiny i pachy, okolice pod piersiami),
- dłonie i stopy.
Jakie mogą być powikłania nieleczonej łuszczycy?
Nieleczona łuszczyca może przybierać ciężką postać wysypki zajmującej w ekstremalnych przypadkach nawet do 10% powierzchni skóry. Ten etap choroby jest trudny do pokonania, nawrotowy, blaszki zaczynają krwawić i być wilgotne, zwiększając tym samym ryzyko infekcji.
Nieleczona łuszczyca objawia się także zaburzeniem procesów autoimmunologicznych, zwiększając ryzyko powstania reumatoidalnego zapalenia stawów, niektórych rodzajów artrozy, czy choroby Leśniowskiego-Crohna. Leczenie należy rozpocząć jak najszybciej, inaczej stan pacjenta może znacznie się pogorszyć.
Współczesne metody leczenia łuszczycy
Łuszczyca jest obecnie nieuleczalną, przewlekłą chorobą. Można łagodzić jej objawy, które mają różny stopień nasilenia. Łuszczyca kropelkowa jest najłagodniejszą formą i często ustępuje samoistnie. Jednak w każdym przypadku, jeśli znajdzie się blaszki łuszczycy, należy skonsultować się z lekarzem. Samodzielne leczenie łuszczycy jest niebezpieczne ? choroba może się szybko nasilić a dotknięty jej objawami obszar skóry może się rozszerzyć.
Wyboru metody leczenia dokonuje dermatolog prowadzący. Lekarz dobiera najłagodniejsze opcje leczenia, aby zminimalizować skutki uboczne.
Pierwszym ważnym wskazaniem przy łuszczycy jest zmiana stylu życia: zalecane jest zminimalizowanie stresu, wykluczenie z diety uczulających pokarmów, zaprzestania używania kosmetyków i detergentów do ubrań, które mogą nasilać objawy. Konieczne jest też rzucenie palenia i zaprzestanie spożywania alkoholu.
Do leczenia łuszczycy stosuje się następujące metody:
- Leczenie miejscowe ? dotknięty obszar skóry leczony jest maściami. Wybór skutecznego środka zaradczego dokonuje lekarz prowadzący;
- Przeciwdziałanie lekami ? w przypadku łuszczycy stosuje się retinoidy, leki immunosupresyjne, steroidy i preparaty witaminy D3;
- Fizjoterapia ? stosuje się terapię promieniami UV oraz ultradźwiękami;
- Terapia ozonem ? ma ona działanie przeciwbólowe, cytostatyczne i immunomodulujące.
Czy łuszczycę można całkowicie wyleczyć?
Niestety, obecnie łuszczyca nie jest całkowicie uleczalna, choć w niektórych przypadkach można prawie całkowicie zniwelować jej objawy skórne. Nawet po dłuższej remisji zawsze może rozpocząć się kolejne zaostrzenie objawów łuszczycy. Należy o tym pamiętać i stale kontynuować leczenie. W większości przypadków regularna terapia pod okiem kompetentnego specjalisty pozwala znacznie poprawić jakość życia pacjenta.
Zapraszamy: dermatolog, Targówek Zacisze, ul. Tużycka 31, Medicers >>
Grafiki użyte w artykule: freepik.com
[ratings]