Duża część pacjentów, którzy borykają się z dysfunkcjami narządu ruchu a w szczególności kręgosłupa była poddawana zabiegom manualnym, którym towarzyszy charakterystyczny trzask. Zdecydowana większość jak sądzę nie jest świadoma co dzieje się z nimi w trakcie zabiegu, część pacjentów nawet boi się takich rękoczynów.
Najczęściej określane są przez pacjentów jako nastawianie kręgów, wciskanie wypadniętego dysku itp. Czy te zabiegi są bezpieczne?, czy są konieczne? I czy każdy terapeuta może je wykonywać? Na te pytania nurtujące myśli wielu osób postaram się odpowiedzieć.
Czy przestawianie kręgów jest możliwe?
Pierwszą rzeczą jaką należy wyjaśnić jest nazewnictwo. Sformułowanie nastawianie kręgosłupa wzięło się z medycyny ludowej kiedy w ten sposób tłumaczono skuteczność tych zabiegów. Nazwa wynikała ze zbyt małej wiedzy osób, którzy się tym zajmowali i ogólną niedostatecznością informacji na temat biomechaniki i fizjologii układu ruchu. Dziś wiemy, że nie ma możliwości przestawienia żadnego kręgu w sposób manualny jak również nie można wcisnąć wypadniętego dysku. Najbardziej poprawnym nazewnictwem tego typu zabiegów jest manipulacja lub mobilizacja z impulsem. Trzask, który towarzyszy ww. zabiegom nie jest związany z przestawianiem się czegokolwiek. Natomiast w momencie słyszalnego dźwięku w przestrzeni stawowej znajduje się para wodna oraz gazy krwi pod obniżonym ciśnieniem co wywołuje zjawisko częściowej próżni. Mechanizm działania i wysokiej skuteczności manipulacji nie jest do końca wyjaśniony, natomiast pewne jest, że powoduje reakcję układu nerwowego na zasadzie działania łuku odruchowego. Nie wyczerpuje to w pełni tematu ponieważ im więcej wiemy o ludzkim organizmie tym bardziej dociera do nas jak bardzo skomplikowane mechanizmy się w nim znajdują.
Bezpieczne zabiegi kręgosłupa
Temat bezpieczeństwa i określenia kto powinien wykonywać zabiegi manipulacji są ze sobą ściśle połączone. Aby zabieg był wykonany w sposób bezpieczny dla pacjenta powinien być wykonany u osoby, która:
- zna anatomię i fizjologię człowieka
- zna wskazania i przeciwwskazania do wykonywania zabiegów manipulacji
- potrafi interpretować zdjęcia rtg, tk oraz mri
- potrafi przeprowadzić diagnostykę różnicującą
Piszę o tym dlatego, że są jeszcze osoby, które korzystają z usług wiejskich znachorów, którzy nie posiadają przygotowania medycznego a zabiegi wykonują w sposób intuicyjny. Oprócz tego typu terapeutów należy uważać również na osoby, które nie przeprowadzają wywiadu lub nie chcą oglądać żadnych badań diagnostycznych. Wymienię teraz przeciwwskazania do stosowania manipulacji aby każdy z pacjentów wiedział kiedy nikt nie powinien w ten sposób pracować z ich kręgosłupem.
Przeciwwskazania bezwzględne:
- Brak wskazań
- Nowotwory kości
- Niestabilne złamania
- Zapalenia szpiku
- Stany zapalne
- Niewydolność krążeniowo-podstawna
- Zaburzenia naczyniowe w odcinku szyjnym
- Zaburzenia neurologiczne
- Ciągły niemechaniczny ból
- Ciągły ból występujący w nocy
- Uszkodzenie rdzenia kręgowego
Przeciwwskazania względne
- Osteoporoza
- Objawy niestabilności kręgosłupa
- Przepuklina z uciskiem na korzeń nerwowy
- Rzs
- Zakażenia/infekcje
- Aktualne lub przebyte procesy nowotworowe
- Zażywanie leków steroidowych
- Choroby tkanki łącznej
- Pojawienie się objawów przed 18 tu po 55 rż
- Manipulacje wykonane w ostatnim czasie przez innych terapeutów.
Jeśli wszystkie przeciwwskazania zostaną uwzględnione, zostanie właściwie przeprowadzona diagnostyka różnicowa i mamy do czynienie z wykwalifikowanym terapeutą można śmiało powiedzieć, że zabiegi te są bezpieczne.
Są takie sytuacje, kiedy nie można wykonać technik manipulacji ze względu na przeciwwskazania, wtedy terapeuci zastępują je innymi mniej inwazyjnymi technikami. Zatem czy manipulacje są w ogóle konieczne? Zdecydowanie warto je zrobić ponieważ bardzo szybko potrafią przynieść efekt przeciwbólowy. Ale tak naprawdę jeśli pacjent ma obawy, czuje lęk lub niepokój przed wykonaniem tego rodzaju pracy manualnej, wystarczy zgłosić to swojemu terapeucie na pewno znajdzie inne drogi, które również okażą się skuteczne, choć może potrwać to trochę dłużej.
Piśmiennictwo
- Andrzej Rakowski Terapia Manualna Holistyczna tom I
Wydawnictwo Centrum Terapii Manualnej Poznań 2011 - Peter Bibbons, PhilipbTehan Manipulacje kręgosłupa, klatki piersiowej i obręczy biodrowej w osteopatii
Elsevier Wrocław 2010 - Torsten Liem, Christine Tsolodimos Osteopatia Oficyna wydawnicza ABA Warszawa 2016
Zapraszamy do gabinetu rehabilitacji na Targówku, przy ulicy Tużyckiej 31.
[ratings]
Foto:jcomp, Flickr.com