Prawidłowe trawienie zależy nie tylko od stanu naszego żołądka, wątroby, jelit czy trzustki. Znaczenie ma także to, co jemy, kiedy oraz jaki mamy styl życia. Co pomaga na trawienie, a co szkodzi?
Proces trawienia pokarmów rozpoczyna się już w naszej jamie ustnej, dzięki ślinie i zawartemu w niej enzymowi amylazy ślinowej. Najpierw następuje rozkład węglowodanów złożony. Należą do nich m.in. skrobia, sacharoza, laktoza, maltoza, celuloza, glikogen, celobioza i rutynoza. W kolejnych etapach pokarm trafia to żołądka, jelita cienkiego i jelita grubego.
Choroby żołądka przeszkadzają w trawieniu
W żołądku pokarm miesza się z sokami trawiennymi i rozkładowi ulegają białka oraz tłuszcze. Jednocześnie kwas solny zapewnia zniszczenie znajdujących się w pokarmie organizmów chorobotwórczych ? np. bakterii i grzybów.
Choroby żołądka są nie tylko uciążliwe dla pacjenta w związku z typowymi objawami, takimi jak ból, zgaga czy wzdęcia. Przeszkadzają też w prawidłowym odżywianiu i trawieniu. Jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób układu trawienia jest zapalenie błony śluzowej żołądka. Najczęściej jest to schorzenie związane z zakażeniem bakterią Helicobacter Pylori. Następstwem tego zakażenia może być też choroba wrzodowa żołądka (ubytki w błonie śluzowej). Zarówno zapalenie błony śluzowej jak i wrzody są często skutkiem nadużywania tzw. niesteroidowych leków przeciwzapalnych (należy do nich m.in. ibuprofen, aspiryna, naproksen czy diklofenak).
Do częstych problemów należy też refluks żołądkowo-przełykowy. Refluks, objawiający się zarzucaniem treści pokarmowych z żołądka do przełyku może mieć wiele przyczyn. Najczęściej jest to zaburzenie czynności dolnego zwieracza przełyku lub przepuklina rozworu przełykowego. Dodatkowymi czynnikami ryzyka są też otyłość (ze względu na wzrost objętości żołądka) oraz ciąża (wzrost ciśnienia w jamie brzusznej związany z obecnością płodu). Negatywny wpływ na stan żołądka ma też nadużywanie alkoholu, przewlekły stres, palenie papierosów. nieregularne posiłki zjadane w biegu, mocna kawa, przepracowanie i brak snu.
Jelito cienkie i grube ? udział w trawieniu
W jelitach, które są najdłuższym odcinkiem układu trawiennego następuje tzw. trawienie zasadnicze oraz wchłanianie składników odżywczych do krwi i limfy.
Soki wytwarzane przez trzustkę neutralizują kwasy żołądkowe, z którymi zmieszany jest pokarm. Potem rozpoczyna się rozkład składników pokarmowych dzięki m.in. aktywności amylazy, lipazy i trypsyny. Niestrawione w jelicie cienkim resztki pokarmowe przesuwane są do jelita grubego, gdzie następuje dalsza absorpcja mikroelementów.
Najczęstsze diagnozowane obecnie schorzenia jelit to obecnie wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna oraz zespół jelita drażliwego (IBS). Pacjenci bardzo często mylą te schorzenia, także z celiakią. Przyczyną mylenia powyższych schorzeń jest część podobnych objawów, takich jak wzdęcia, bóle, biegunki, nudności lub wymioty. Trafnej diagnozy może dokonać po specjalistycznych badaniach gastrolog.
Coraz częściej diagnozowane jest SIBO (Syndrom Intestinal Bacterial Overgrowth) ? czyli zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego. Pojawia się ono w przypadku zbyt małej aktywności jelita cienkiego, niedoboru kwasów żołądkowych i niskiej odporności. SIBO współistnieje nierzadko z chorobą Leśniowskiego-Crohna.
Od lat rośnie liczba zdiagnozowanych przypadków raka jelita grubego. Choroba ta często poprzedzona jest występowaniem w jelicie polipów. Dlatego też tak istotna jest profilaktyka i zgłaszanie się osób po 40 roku życia a kolonoskopię.
Choroby wątroby i trzustki
Wątroba i trzustka to kluczowe organy, które produkują enzymy trawienne. Wątroba wytwarza żółć, bez której niemożliwe jest prawidłowe trawienie tłuszczów. Trzustka dostarcza tzw. sok trzustkowy, biorący udział w trawieniu węglowodanów, białek i tłuszczów. Z trzustki pochodzi także insulina, odpowiedzialna za wchłanianie cukrów z krwi do komórek.
Do najczęstszych problemów powodujących nieprawidłową pracą gruczołów trawiennych należą zapalenie trzustki, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, alkoholowe (toksyczne) uszkodzenie wątroby oraz nowotwory. W przypadku większości tych schorzeń bardzo duże znaczenie ma nasz tryb życia. Czynnikami ryzyka jest nadużywanie alkoholu i leków, nadwaga i otyłość, zła dieta (nadmiar cukrów i tłuszczów).
Co szkodzi na trawienie?
Bardzo duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego oraz trawienie mają nasze nawyki żywieniowe. Negatywne działanie ma spożywanie dużej ilości potraw smażonych oraz wysoko przetworzonych (słodkie i słone przekąski, pokarmy z dużą ilością soli i innych konserwantów). Nadmiar cukrów prostych i tłuszczów przeciąża wątrobę i trzustkę. Z kolei długotrwały stres i brak ruchu znacząco zwiększają ryzyko nowotworu jelita grubego. Błędem jest też ograniczone spożycie pokarmów bogatych w błonnik.
Foto tytułowe: www.freepik.com
[ratings]