USG piersi i mammografia to dwa różne badania, które pełnią istotną rolę we współczesnej diagnostyce nowotworów piersi. Pacjentki, zwłaszcza te, które nie przechodziły jeszcze obu tych badań często ich nie rozróżniają. Jednak mammografia i USG piersi działają na innej zasadzie i dają lekarzom różne możliwości. Oto porównanie tych badań.
USG piersi (ultrasonografia) oraz mammografia to terminy z którymi kobiety stykają się najczęściej w kontekście badań profilaktycznych pod kątem nowotworów piersi.
Czym różnią się te badania? Czy można mówić, że któreś z nich jest lepsze?
USG piersi i mammografia – różnice w działaniu
Różnice techniczne między USG piersi i mammografią
| USG piersi | Mammografia | |
| Rodzaj badania | Diagnostyka ultrasonograficzna (USG) | Diagnostyka rentgenowska |
| Mechanizm działania | Obrazowanie tkanek za pomocą fal ultradźwiękowych | Wykorzystanie promieniowania rentgenowskiego do uzyskania obrazu piersi |
| Rodzaj obrazu | Obraz dynamiczny (możliwa jest ocena struktury piersi w czasie rzeczywistym na ekranie, a następnie utrwalenie kluczowych obrazów na nośniku danych. | Wynikiem badania jest obraz statyczny na kliszy lub nośniku cyfrowym. |
| Kontakt fizyczny pacjenta z aparatem | Głowica ultrasonograficzna jest przykładana do skóry, podczas badania wykorzystywany jest żel | Piersi pacjentki są uciskane między płytkami aparatu RTG |
Co się diagnozuje za pomocą mammografii, a co za pomocą USG piersi?
Obydwa badania są wykorzystywane przy diagnozowaniu różnych zmian w strukturze piersi. Guzki, torbiele i inne nieprawidłowości można wykryć zarówno za pomocą mammografii, jak i USG. Mammografia lepiej nadaje się do wykrywania mikrozwapnień, których część może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem rozwinięcia się nowotworu. Przyjrzyjmy się podobieństwom i różnicom między mammografią i USG w zakresie możliwości diagnostycznych.
Co wykrywa zarówno USG piersi, jak i mammografia?
- Guzki w piersiach – mammografia i USG pomagają wykrywać obecność tego typu zmian, choć różnią się pod kątem precyzyjnej możliwości ich oceny.
- Torbiele – obie metody mogą uwidocznić torbiele.
- Nieprawidłowe struktury w tkankach – obie techniki pozwalają na ocenę gęstości tkanki piersi i obecności nieprawidłowości w jej uformowaniu.
Różnice – w czym jest lepsze USG od mammografii i odwrotnie?
Przy wyborze badania istotny jest wiek pacjentki. U kobiet przed 40. rokiem życia piersi mają gęstą strukturę, w dużej części tworzonej przez tkankę gruczołową. W takim przypadku dobrze sprawdza się badanie USG. U kobiet po 40 roku życia, struktura piersi ulega przebudowie i zwiększa się w nich ilość tkanki tłuszczowej. Wtedy dokładniejszy obraz pozwala uzyskać diagnostyka RTG – dlatego też badaniem pierwszego wyboru u kobiet po 40 roku życia i w okresie menopauzy oraz postmenopauzy jest mammografia.
Mammografia jest uznawana za najlepszą metodę wykrywania raka piersi we wczesnym stadium. Lepiej niż USG pozwala wychwytywać mikrozwapnienia i bardzo drobne zmiany.
USG jest dokładniejsze w różnicowaniu guzków litych i torbielowatych, szczególnie u młodszych kobiet z gęstą tkanką piersiową. Daje też możliwość obrazowania w czasie rzeczywistym z podglądem na ekranie urządzenia.
Czy Mammografia i USG są stosowane zamiennie?
USG i mammografia NIE są badaniami które można dowolnie zamieniać – pełnią różne funkcje w diagnostyce:
- Mammografia to badanie pierwszego wyboru w profilaktyce raka piersi u kobiet powyżej 40. roku życia.
- USG piersi jest bardziej przydatne u młodszych kobiet (poniżej 40. roku życia) oraz jako metoda doprecyzowująca wynik mammografii.
- W przypadku wykrycia zmiany w mammografii, USG może pomóc określić jej charakter – doprecyzować, czy jest to torbiel, guz lity, czy tez zmiana unaczyniona.
- USG stosuje się do kontrolowania piersi w ciąży, ponieważ nie emituje promieniowania rentgenowskiego.
Podsumowanie: USG i mammografia często są komplementarne, a nie konkurencyjne. Jeśli w mammografii pojawi się niejasna zmiana, USG może pomóc w jej dokładniejszej ocenie.
Bezpieczeństwo – czy mammografię i USG można wykonywać z dowolną częstotliwością?
Mammografia wiąże się z ekspozycją na promieniowanie jonizujące. Dlatego nie zaleca się jej wykonywania częściej niż co 2 lata. Wyjątkowo można wykonywać badania co rok w przypadku kobiet z grupy ryzyka – czyli np. obciążonych genetycznie podwyższonym ryzykiem rozwinięcia się nowotworu.
W przypadku USG piersi, pacjentka nie jest poddawana działaniu promieniowania, zatem nie istnieją przeciwwskazania do częstego wykonywania badań.
Skierowanie na mammografię może wystawić lekarz specjalista – np. ginekolog lub onkolog. Panie w wieku 45–74 lat mogą co dwa lata skorzystać bez skietowania z bezpłatnej mammografii w ramach programu Narodowego Funduszu Zdrowia i Ministerstwa Zdrowia.
Obrazek tytułowy: Freepik