Gastroenterolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

Gastrolog a gastroenterolog — czy są różnice?

W Polsce terminy „gastrolog” i „gastroenterolog” są często używane zamiennie. W rzeczywistości lekarz zwany potocznie gastrologiem to gastroenterolog. A zatem możemy podsumować to tak:

• Gastrolog to potoczne określenie lekarza, który zajmuje się chorobami układu pokarmowego. Obecnie ten termin jest rzadziej używany w literaturze medycznej i praktyce, a jego znaczenie jest tożsame z gastroenterologiem. Częściej z tą nazwą spotkamy się w słownictwie używanym przez pacjentów niż przez lekarzy.
• Gastroenterolog to bardziej precyzyjne określenie specjalisty, który leczy schorzenia układu pokarmowego, w tym przełyku, żołądka, jelit, wątroby, trzustki i pęcherzyka żółciowego. Gastroenterologia to oficjalna nazwa specjalizacji medycznej funkcjonująca w naszym systemie kształcenia lekarzy.

Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) we wszelkiej dokumentacji używa zwykle określenia gastroenterolog. Nic natomiast nie stoi na przeszkodzie, aby pacjenci na co dzień używali zamiennie określeń „gastrolog” i „gastroenterolog”. Obie nazwy są zrozumiałe. Pacjenci często używają wobec gastroenterologa potocznych określeń takich jak lekarz od jelit albo lekarz od żołądka.
W dalszej części będziemy używać zamiennie określeń gastrolog i gastroenterolog.

 

Jakie choroby leczy gastrolog?

Gastroenterolog zajmuje się szeroką gamą chorób przewodu pokarmowego. Są to zatem problemy związane ze wszystkimi odcinkami układu pokarmowego (przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube) oraz organami uczestniczącymi w trawieniu (wątroba, trzustka, woreczek żółciowy i drogi żółciowe). Jakie choroby leczy gastrolog? Poniżej kilka schorzeń najczęściej diagnozowanych i leczonych w Polsce przez gastroenterologów.

• Zespół jelita drażliwego (IBS)

  Objawia się bólami brzucha, wzdęciami, biegunkami lub zaparciami.

• Choroba refluksowa przełyku (GERD)

  Objawia się zgagą, bólem w klatce piersiowej oraz uczuciem cofania się treści pokarmowej do przełyku. Może pojawić się też nieprzyjemny zapach z ust.

• Wrzody żołądka i dwunastnicy

  Powstają głównie na skutek zakażenia bakterią Helicobacter pylori lub stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Objawy obejmują bóle brzucha, nudności oraz niestrawność.

• Choroby wątroby (np. NAFLD)

  Niealkoholowe stłuszczenie wątroby związane z otyłością i nieprawidłową dietą, które może prowadzić do marskości wątroby i innych powikłań.

• Choroby zapalne jelit (IBD)

  Do najczęstszych należą choroba Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego, przewlekłe autoimmunologiczne schorzenia prowadzące do zapaleń i owrzodzeń.

• Choroby pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych

  Kamica żółciowa i zapalenie pęcherzyka żółciowego, które powodują silne bóle brzucha, zwłaszcza po tłustych posiłkach, oraz problemy z trawieniem.

• Zapalenie trzustki

  Może być ostre lub przewlekłe, często związane z alkoholem, kamicą żółciową lub infekcjami.

• Nowotwory przewodu pokarmowego

  Diabezuje się i leczy raka jelita grubego, raka żołądka, raka trzustki i inne nowotwory układu pokarmowego.

 

Na jakie badania może kierować gastrolog?

Gastroenterolog ma dostęp do szerokiej gamy badań diagnostycznych, które pozwalają na ocenę stanu przewodu pokarmowego i wykrycie ewentualnych chorób. W Polsce najczęściej stosowane badania diagnostyczne to:

1. Gastroskopia – endoskopowe badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego (przełyk, żołądek, dwunastnica), umożliwiające diagnozę wrzodów, refluksu czy nowotworów.
2. Kolonoskopia – endoskopowe badanie jelita grubego, stosowane w diagnozie nowotworów, polipów, choroby Crohna czy WRZJG.
3. USG jamy brzusznej – bezinwazyjne badanie pozwalające ocenić narządy wewnętrzne (wątroba, trzustka, pęcherzyk żółciowy, nerki), wykryć kamienie żółciowe lub torbiele.
4. TK i MRI – zaawansowane badania obrazowe do wykrywania struktur, nowotworów, torbieli, diagnozy zapalenia trzustki czy stłuszczenia wątroby.
5. Testy na Helicobacter pylori – testy oddechowe, badania krwi lub biopsja żołądka w celu identyfikacji bakterii powodującej wrzody.
6. Badania czynnościowe przewodu pokarmowego – manometria przełyku i pH-metria mierzące ciśnienie w przełyku i poziom kwasowości, pomocne w diagnozie GERD i zaburzeń motoryki.
7. Badania laboratoryjne:
   • Badania krwi – morfologia, próby wątrobowe (ALT, AST, ALP), amylaza, lipaza, markery zapalne diagnując choroby wątroby, trzustki i przewodu pokarmowego.
   • Badanie kału – testy na krew utajoną, pasożyty lub markery zapalne.

W Polsce terminy „gastrolog” i „gastroenterolog” są często używane zamiennie. Gastroenterolog leczy szeroki zakres schorzeń układu pokarmowego, od GERD i IBS, po choroby wątroby, trzustki i nowotwory. Może skierować pacjenta na gastroskopię, kolonoskopię, USG, TK/MRI oraz badania laboratoryjne i czynnościowe. Wszystko po to, by postawić trafną diagnozę i skutecznie leczyć.
Zapraszamy do wizyt u gastroenterologa na NFZ w Medicers Targówek.