Ważne jest nie tylko to co jemy, ale także, jak jemy. A poza tym: co robimy przed posiłkiem i po posiłku. O co zadbać, aby jak najlepiej pomagać naszemu układowi pokarmowemu w jego codziennej pracy? Dlaczego jedzenie w pośpiechu nam szkodzi?
Problemy takie jak niestrawność, wzdęcia, zaparcia, biegunki, czkawka czy nawet refluks żołądkowo-przełykowy mogą wynikać nie tylko ze składników naszej diety, ale także z naszego stylu życia. Jedzenie w pośpiechu, szybkie połykanie niepogryzionego pokarmu, stres, brak ruchu ? wszystko to powoduje nieprawidłowości w działaniu naszego układu pokarmowego.
Śpiesz się powoli. Zwłaszcza przy jedzeniu
Spokojne spożywanie posiłku to jeden z najważniejszych sposobów na dobrą formę naszego układu pokarmowego. Pomagamy w ten sposób naszemu przełykowi, żołądkowi, trzustce wątrobie oraz jelitom. Dlaczego spokój i odpowiedni czas na jedzenie są tak ważne?
Jedzenie w pośpiechu to zły nawyk
Dokładne i odpowiednio długie gryzienie i przeżuwanie jedzenia ma wiele zalet:
- Rozdrabniamy pokarm na małe, dobrze nawilżone części, dzięki czemu zmniejszamy ryzyko uszkodzenia błony śluzowej przełyku oraz połykania powietrza. Skutkuje to zmniejszeniem ryzyko czkawki i ?odbijania?.
- Długie przeżuwanie jedzenia w jamie ustnej oznacza, że zostanie on poddany silnemu działaniu enzymów trawiennych zawartych w ślinie. Do żołądka trafi więc pokarm już częściowo naddtrawiony ponieważ zawarta w ślinie amylaza ślinowa uczestniczy w trawieniu polisacharydów i węglowodanów. Dłuższe żucie jedzenia to zatem mniej pracy dla żołądka, jelit, wątroby i trzustki.
- W ślinie znajduje się też EFG ? czyli naskórkowy czynnik wzrostu. Wpływa on pozytywnie na regenerację wyściółki jelit, dlatego warto zadbać, aby trafił tam wraz z pokarmem.
- Gdy jemy powoli, zwiększa się szansa na to, że unikniemy przejedzenia. Jedzenie w biegu i błyskawiczne połykanie dużych porcji często powoduje, że zanim tzw. ośrodek sytości w naszym mózgu otrzyma informacje o dużym wypełnieniu żołądka, spożyjemy zbyt dużo pokarmu. Peptyd glukagonopodobny, określany często jako ?hormon sytości? potrzebuje ok. 10 minut aby zadziałać na nasz mózg, czyli aby wywołać uczucie sytości. działa na mózg dopiero po 10 minutach. Jeśli od momentu dużego wypełnienia żołądka zdążymy w ciągu kilku minut zjeść jeszcze ?nadprogramowe? odczujemy to krótkoterminowo jako złe samopoczucie, a długoterminowo – zaczniemy tyć. Najlepiej podczas posiłków robić kilkunastominutowe przerwy (np. po zjedzeniu połowy porcji) lub jeść powoli.
- Przepełnianie żołądka i jedzenie w pośpiechu należą do ważnych czynników ryzyka refluksu żołądkowo-przełykowego. Dolny zwieracz przełyku, na skutek ciśnienia działającego od strony przepełnionego żołądka, zaczyna działać nieprawidłowo. Dochodzi wtedy do zarzucania pokarmu z żołądka do przełyku, co skutkuje zgagą, odbijaniem oraz nieprzyjemnym zapachem z ust. Dodatkowo przełyk narażony jest na silne podrażnienia ? trafia do niego jedzenie nasączone enzymami trawiennymi oraz kwasem żołądkowym.
Ruch to zdrowie. Także zdrowie jelit
Nasze jelita pracowicie przesuwają pokarm w kierunku odbytnicy, pozyskując z niego substancje odżywcze oraz wodę. Za proces transportu treści pokarmowych odpowiadają mięśnie, nerwy oraz enzymy trawienne. Ta aktywność motoryczna jelit zwana jest perystaltyką. Brak ruchu, siedzący i stresujący tryb życia powoduje, że nasze jelita są mało aktywne, perystaltyka pogarsza się. Skutkiem takiego stanu może być odczucie ciężkości w jamie brzusznej, gazy, zaparcia oraz ból w okolicy brzucha.
Oprócz aktywności fizycznej, na prawidłową perystaltykę jelit wpływa także ilość spożywanego błonnika roślinnego. Należy jednak zachować w tym zakresie rozsądek, ponieważ nadmierne spożycie błonnika może z kolei skutkować przyspieszeniem pasażu jelitowego i objawiać się biegunką.
Ruch fizyczny jest ważny dla jelit, ponieważ praca mięśni brzucha oraz przepony to swoisty masaż naszych organów wewnętrznych. Wzmocnienie mięśni ma też wpływ na nasze wypróżnianie się.
Nie stresuj żołądka i jelit!
Stres, zwłaszcza przewlekły wpływa negatywnie praktycznie na cały nasz organizm. Jego skutki odczuwa też układ pokarmowy. Do chorób związanych najściślej ze stresem (a także siedzącym trybem życia) należą m.in. nerwica żołądka, nerwobóle a także refluks żołądkowo-przełykowy. Stres znacząco zwiększa nasila też objawy takich dolegliwości, jak choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
W utrzymaniu dobrej formy naszego układu pokarmowego może nam pomóc nie tylko dietetyk, ale także psycholog, które pomoże nam radzić sobie ze stresem. Zanim wystąpią negatywne konsekwencje niezdrowego trybu życia, możemy pomóc sobie w dużym stopniu sami: zmieniając swoje złe przyzwyczajenia, mobilizując się do aktywności fizycznej i dobrego odżywiania.
Jeśli masz jakieś wątpliwości dotyczące działania twojego układu pokarmowego umów wizytę u gastroenterologa na Targówku w Medicers
Foto tytułowe: Freepik.com